‘เราทุกคนคือเพื่อนกัน’

ส่งกำลังใจให้ชุมชนกะเบอะดิน คัดค้านโครงการเหมืองถ่านหินอมก๋อย

“กะเบอะดิน” หมู่บ้านแห่งหนึ่งที่ตั้งอยู่ใน อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ มีความเชื่อ วัฒนธรรม และวิถีชีวิตที่งดงามในรูปแบบของตัวเอง ถูกส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่นอย่างเข้มข้น แต่ทุกชีวิต และทุกสิ่งกำลังจะเปลี่ยนไป เพราะการมาของ “โครงการเหมืองถ่านหินอมก๋อย”

ร่วมส่งกำลังใจให้พี่น้องชุมชนกะเบอะดิน กับการฟ้องคดีปกครอง

ในวันที่ 4 เมษายน 2565 พี่น้องชาวกะเบอะดินเข้ายื่นฟ้องคดีต่อศาลปกครองจังหวัดเชียงใหม่ เพื่อให้มีการพิจารณาเพิกถอนการประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม (EIA) ของโครงการเหมืองถ่านหินอมก๋อยที่จะส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิต อัตลักษณ์ และอาจละเมิดสิทธิมนุษยชน

ชุมชนกะเบอะดินต่อสู้คัดค้านโครงการเหมืองถ่านหิน โดยตั้งข้อสงสัยถึงขั้นตอนการทำงานของเจ้าของโครงการและบริษัทที่ปรึกษา ทั้งในเรื่องการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารของโครงการ รายชื่อของสมาชิกในชุมชนที่ยินยอมให้ทำเหมืองถ่านหินไม่ตรงกับลายเซ็นในเอกสาร ส่วนหนึ่งเป็นรายชื่อของผู้ที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ ในกรณีของหมู่บ้านกะเบอะดินซึ่งประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวปกากะญอ บางคนไม่สามารถพูดหรือเขียนภาษาไทยได้ แต่มีรายชื่อเซ็นยอมรับโครงการในรายงาน EIA นอกจากนี้ยังมีข้อห่วงกังวลเกี่ยวกับการสูญเสียวิถีชีวิต อัตลักษณ์ รวมถึงทรัพยากรชุมชนสำหรับการใช้ชีวิตและสิ่งแวดล้อม หากโครงการดังกล่าวเกิดขึ้น

ต่อมาในวันที่ 23 กันยายน 2565 ศาลปกครองจังหวัดเชียงใหม่มีคำสั่งคุ้มครองชั่วคราวกรณีโครงการเหมืองถ่านหินอมก๋อย ทำให้ระหว่างนี้จะไม่มีการดำเนินการใดๆเกิดขึ้นจากบริษัทและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

ส่งกำลังใจให้พี่น้องชุมชนกะเบอะดิน คัดค้านโครงการเหมืองถ่านหินอมก๋อย

วาทกรรมที่กล่าวไว้ในกรอบกว้าง ๆ อย่าง “เพื่อการพัฒนาประเทศ” มักถูกใช้เพื่อสร้างความชอบธรรมให้กับโครงการขนาดใหญ่ที่ทำลายสิ่งแวดล้อมและวิถีชีวิตของพื้นที่ชนบท สำหรับพื้นที่อมก๋อยนั้นไม่ได้เป็นแค่พื้นที่ชนบทนอกเมืองศูนย์กลาง แต่ยังเป็นพื้นที่ของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวกะเหรี่ยงโปว์ ทำให้ชาวกะเหรี่ยงเป็นคนชายขอบทั้งในเชิงกายภาพและทางสังคม ไม่ได้รับสิทธิอย่างเท่าเทียมและทั่วถึงจากรัฐไทย ซึ่งสิทธิหนึ่งในที่เราจะกล่าวถึงนี้ก็คือสิทธิในการมีส่วนร่วมตัดสินใจต่อการเข้ามาของโครงการขนาดใหญ่ การมีส่วนร่วมในการประเมินผลกระทบ หรือแม้แต่การรับรู้ถึงข้อมูลผลกระทบที่แท้จริงต่อบ้านและชีวิตของตน โดยมีอุปสรรคที่ทับซ้อนกันอยู่ คือ การปิดกั้นข้อมูลของกระบวนการทั้งจากรัฐและเอกชนเจ้าของโครงการ และอุปสรรคที่ใหญ่หลวงอย่างภาษา

คำถามจากชุมชนถึงทุกคนที่เกี่ยวข้อง

• ทิศทางสิทธิชุมชนท้องถิ่นที่ไม่ได้อยู่ในตัวกฎหมายของรัฐธรรมนูญจะเป็นอย่างไรในอนาคต เพราะเราเห็นอยู่ว่าศาลรัฐธรรมนูญที่บรรจุสิทธิมนุษยชนท้องถิ่นในกฎหมายไม่ได้ถูกนำมาใช้จริงนานแล้ว
• การพัฒนาความมั่นคงในการประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม (EIA) เป็นเรื่องของใครกันแน่? เป็นพลังงานทางเลือกหรือพลังงานที่ถูกบังคับให้เลือก
• อำนาจในการกำหนดชีวิตและอนาคตของผู้คนในสังคมอยู่ตรงไหน? ในสังคมการเมืองที่อ้างว่าเป็นประชาธิปไตย แต่จริงๆ แล้วคือเผด็จการนิยม 
• โลกหลังวิกฤตโควิด-19 จะเป็นยังไงต่อ ภาวะโลกร้อนที่ทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น แต่เรายังคงเห็นการผลักดันอุตสาหกรรมเชื้อเพลิงฟอสซิล การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะไปจบที่ตรงไหน?
• อำนาจที่จะบอกว่าคนในชุมชนต้องการหรือไม่ต้องการอะไร ควรอยู่ที่ใคร? คนที่อยู่ในพื้นที่จริงๆ หรือคนที่อยู่ข้างนอก